فهرست نویسی نسخه‌های قرآنی در ایران هنوز راه زیادی برای پیمودن در پیش دارد. از آنجا که این نسخه‌های قرآنی مختلف در کتابخانه‌ها و موزه‌های ایران و کشورهای همسایه، در میان سایر آثار علمی برجا مانده از میراث کهن اسلامی نگهداری می‌شده، تنها این فرصت را یافته‌اند که فهرست‌نویس، مشخصات ظاهری آن​ها را به اختصار گزارش کند. با آنکه مصاحف به خط حجازی و کوفی، کهن‌ترین اسناد مکتوب دوران اسلامی به شمار می‌آیند و طبیعتاً از درون آن​ها انبوهی از نکات تاریخی، ادبی، علمی و فنی قابل شناسایی و پژوهش است، با این‌حال این آثار در میان پژوهشگران میراث اسلامی و ایرانی نیز، کمترین توجه را به خود جلب کرده است.   مهم‌ترین مراکز حاوی نسخه‌های قرآنی در ایران، کتابخانۀ آستان قدس رضوی و موزۀ ملی ایران‌اند که از هیچ یک، فهرست کامل و دقیقی در اختیار نیست. 
وضعیت در فهرست‌ها و گزارش‌های انتشار یافته از آثار قرآنیِ کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، کتابخانۀ ملی ایران، کتابخانۀ آیة اللّه مرعشی، کتابخانۀ آیة اللّه گلپایگانی، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران، کتابخانه و موزۀ ملی ملک، موزۀ کاخ گلستان، موزۀ آستان مقدس حضرت معصومه(س)، موزۀ رضا عباسی، موزۀ چهلستون اصفهان، موزۀ شاه نعمت‌اللّه ولی در ماهان کرمان، موزۀ ملی کاشان و... نیز چندان بهتر نیست.
کتاب حاضر در واقع نتیجۀ پژوهش دکتر مرتضی کریمی‌نیا در مرکز طبع و نشر قرآن کریم برای شناسایی و معرفیِ نسخه‌شناختیِ مهم‌ترین قرآن​های کوفی در ایران است. 
این اثر، تلاشی نخستین برای توجه‌دادن پژوهشگران میراث اسلامی و علاقمندان نسخه‌های قرآنی به مهم‌ترین عناصر تاریخی، ادبی، هنری و قرآن‌شناختی در این آثار کهن اسلامی است و در آن، نزدیک به سیصد نسخۀ قرآنی کهن (سدۀ نخست تا آغاز سدۀ پنجم هجری) از مهم‌ترین کتابخانه‌ها و موزه‌های ایران معرفی و بررسیِ تفصیلی شده‌اند، اما آثار زیادی نیز برجای مانده که پژوهش و معرفی علمی‌شان تلاش‌های آتی دیگر محققان را می‌طلبد. 
کتاب حاضر در سه فصل اصلی تدوین یافته است: 
فصل اول، عهده​دار بررسی کهن‌ترین نمونهٔ دست‌نوشته‌های قرآنی به خط حجازی یا مایل است که در آن، تنها دو نسخه به شماره 18 و 4116 از کتابخانۀ آستان قدس رضوی موسوم به «مصحف مشهد رضوی» بررسی شده است. 
فصل دوم، شماری از نسخه‌های قرآنی به خط کوفی از قرون دوم و سوم هجری را معرفی می‌کند. از آنجا که بسیاری از نسخه‌های کوفی در ایران و جهان، طی قرون متمادی، پاره پاره شده و تکه‌های مختلف آن در صورت سالم‌ماندن، اکنون در جاهای مختلف نگهداری می‌شوند، در این فصل سعی شده است که در هر مورد، نسخه، همراه با دیگر پاره‌های آن در کتابخانه‌های داخل و خارج از ایران معرفی شود. افزون بر این، هم در این بخش و هم در دو بخش دیگر، جزئیات کاملی از دانش‌های قرآنی موجود در نسخه‌ها، از جمله قرائت‌های مختلفِ ذکر شده در آن​ها، نظام املایی (رسم) به​کار رفته، گونۀ نقطه و اعراب گذاری (نَقْط و ضَبْط و شَکْل)، نظام‌های مختلفِ شمارش آیات در هر سوره (عَدّ الآی)، نام‌گذاری سوره‌ها، و مانند آن مورد توجه بوده است.
فصل سوم، به چند نمونه از نسخه‌های قرآنی با خط کوفی جدید و تکامل یافته در سدۀ چهارم و آغاز سدۀ پنجم می‌پردازد که اصطلاحاً آن را کوفی مشرقی می‌نامیم. ویژگی اصلی این مصاحف، اطمینان به ایرانی بودن این نسخه‌هاست؛ چه در اغلب این موارد، کاتب، واقف یا مالک نسخه را می‌شناسیم و نوع خط کوفی در آن​ها را با هنر کتابت و کتاب آرایی ایرانی پیوند می‌زنیم.
در معرفی هریک از نسخه‌ها، تمام پاره‌های متعلق به آن نسخه در ایران و جهان شناسایی و در کنار هم آورده شده است. همچنین به جزئیاتی درباب نوع و ویژگی‌های خط کوفی، ویژگی‌های تزئینی و تذهیب‌های نسخه، اطلاعاتی از زندگی کاتب یا واقف، اطلاعات تاریخی دربارۀ نسخه و محیط کتابت آن، شیوۀ نقطه گذاری و اعراب گذاری نسخه، رسم یا املای قرآنی به​کار رفته در آن، قرائت‌های رسمی (سبعه و عشره) و قرائت‌های شاذ به‌کار رفته در آن، پرداخته شده است.
دسترسی به تصاویر نسخه‌های قرآنی کهن در موزه‌ها و کتابخانه‌های ایران، دشواری‌های خاص خود را دارد.
بر خود وظیفه می‌دانیم از مدیران و همکاران پیشین و کنونی در این مراکز یاد و تشکر کنیم که دسترسی ما را به این تصاویر تسهیل کردند: کتابخانۀ آستان قدس رضوی، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران، موزۀ ملی ایران، کتابخانۀ ملی ایران، موزۀ آستان مقدس حضرت معصومه(س)، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، کتابخانۀ 
 آیة اللّه مرعشی نجفی(ره)، کتابخانۀ آیة اللّه گلپایگانی(ره)، موزۀ کاخ گلستان، کتابخانه و موزۀ ملی ملک، موزۀ رضا عباسی، مکتبة الروضة الحیدریة در حرم امام علی(ع) و مکتبة امیرالمؤمنین(ع).